Noodlanding van een Britse Lancaster Bommenwerper
op de Lakerpolder op 28 mei 1943
In de nacht van 27 op 28 mei 1943 maakte de “Fema Dora”, een viermotorige Lancaster bommenwerper van de Britse Royal Air Force (RAF), een gedwongen noodlanding op de Lakerpolder bij Warmond. Het toestel was zwaar beschadigd na een bombardementsvlucht op het Duitse Essen.
Door vijandelijk afweergeschut waren drie van de vier motoren uitgeschakeld, waardoor de bemanning onmogelijk Engeland kon bereiken. Piloot sergeant E.A. Robins wist het toestel meesterlijk neer te zetten op het drassige land van de Lakerpolder, waardoor alle zeven bemanningsleden de crash overleefden.
De Bemanning van de Lancaster “Fema Dora”
Met slechts één werkende motor kon het toestel geen grote afstand meer afleggen. Terwijl ze boven Amsterdam vlogen, raakte de derde motor defect, waarna Robins besloot om een noodlanding in de meren ten zuiden van Amsterdam te maken. Zijn ervaring hielp hem: hij had eerder twee succesvolle noodlandingen op zee uitgevoerd.
De bommenwerper naderde Sassenheim en vloog recht op een kerktoren af, vermoedelijk de Pancratiuskerk. Robins wist het toestel op het laatste moment te corrigeren en zo een ramp te voorkomen.
Uiteindelijk kwam het toestel neer op het water, vermoedelijk bij de Warckerlee, waarna het langzaam doorschoof en tot stilstand kwam op de Lakerpolder.
Omdat de bemanning dacht dat ze nog in het water lagen, pompten ze hun reddingsvlot op en gooiden het overboord – om tot hun verbazing een zachte plof in het gras te horen.
Na de landing probeerden de zeven bemanningsleden te ontsnappen. Ze splitsten zich op in twee groepen. Vier van hen werden per roeiboot naar een woonark gebracht, waar ze schuilhielden en zelfs cognac kregen aangeboden. Echter, de man die hen had geholpen, waarschuwde de Duitsers, waarna de vier krijgsgevangen werden genomen.
De overige drie bemanningsleden, waaronder piloot Robins en boordschutter Taylor, werden door een verzetsman naar de Kogjespolder gebracht, waar ze zich enkele dagen verborgen hielden. Ondanks hulp van lokale boeren en het verzet, werden zij uiteindelijk ook verraden. Op de jachthaven van het Vennemeer kwamen zij per ongeluk terecht bij de Jeugdstorm, de Nederlandse tak van de Hitlerjugend. De leider van deze groep alarmeerde de Duitsers, die de bemanningsleden gevangennamen.
Alle zeven bemanningsleden werden via Leiden en Amsterdam naar een Duits krijgsgevangenenkamp (Stalag Luft) gebracht. Ondanks de ontberingen overleefden zij de oorlog.
In de weken na de noodlanding kwamen veel omwonenden en watersporters het toestel bekijken. Roeiboten en zeilboten voeren naar de Lakerpolder om een glimp op te vangen van het neergestorte vliegtuig.
Foto’s uit die tijd tonen het toestel grotendeels intact. Uiteindelijk demonteerden de Duitsers het vliegtuig en vervoerden ze de wrakstukken per dekschuit af.
Zestig jaar na de noodlanding keerden piloot Robins en boordschutter Taylor terug naar Warmond. Dankzij donaties kon hun reis vanuit Engeland worden gefinancierd en werden zij ondergebracht in hotel Sassenheim. De officiële ontvangst vond plaats in het gemeentehuis, waar burgemeester Vosjan hen verwelkomde en lokale bewoners anekdotes deelden over het neergestorte toestel.
Na de ontvangst genoten de veteranen van een lunch in eetlokaal De Zon, waarna zij per boot naar de Lakerpolder voeren. De terugkeer naar de plek van de noodlanding maakte diepe indruk. Robins herinnerde zich hoe hij destijds tijdens de landing de wieken van een molen voorbij had zien flitsen. Toen hij de Lakermolen zag, liepen de tranen over zijn wangen.
Op de Lakerpolder probeerden de veteranen de exacte landingsplek te lokaliseren aan de hand van oude foto’s en kerktorens in Sassenheim. Ze namen zelfs een stukje gras van de polder mee naar huis als aandenken. Daarna bezochten zij de jachthaven van het Vennemeer, waar zij zestig jaar eerder waren gearresteerd. Ook dat moment was beladen met emoties.
Het bezoek van Robins en Taylor aan Warmond was een eerbetoon aan hun moed en overleving. Hun terugkeer bracht herinneringen tot leven en benadrukte het belang van deze historische gebeurtenis.
De noodlanding op de Lakerpolder blijft een indrukwekkend hoofdstuk in de geschiedenis van de Kagerplassen en de regio Leiden.